Beslenme ile ilgili soru ve cevaplar

[Misafir]

Beslenme
Soru: Mamanın evde hazırlanması bebek için daha mı yararlıdır?

Cevap: Evde yapılan ile hazır satılan bebek maması arasında besin değeri yönünden fark yoktur. Ticari mamalar en az evde hazırlanan mamalar kadar bebeğin besin gereksinimleri karşılar. Avrupa ve ABD’de çoğu aile evde pişirme yerine hazır satılan püre haline getirilmiş meyve, etli sebze mamalarıyla bebeklerini büyütürler.

Soru: Bebek maması hazırlarken ya da ısıtırken mikrodalga fırın kullanılabilir mi:

Cevap: Mikrodalga fırınbebek maması pişirilmesinde ve ısıtılmasında kullanılabilir. Sütün, mamanın kalitesini bozmaz, besin değerini azaltmaz. Ancak tek sakıncası, fırından çıkan mamamın iyice karıştırılmadan verildiğinde neden olduğu ağız yanıklarıdır. Bu fırınlar mamanın orta kısımlarını çok ısıtıp kenarlarını daha soğuk bırakır. İyice karıştırılmadan mamanın gerçek ısısı anlaşılmayabilir.

Soru: Bebek maması soğuk verilebilir mi?

Cevap: Muhallebi, sebze çorbası, hazır mama dahil olmak üzere tüm bebek mamaları ılık ya da soğuk verilebilir. Yapılan araştırmalar mamaların soğuk verilmesinin bebeklere hiçbir zararı olmadığını göstermektedir. Mama hazırlarken sıcak su kullanılmasının nedeni mamanın daha iyi eriyebilmesidir.

Soru: Bir yaşından küçük bebeklere bal verilebilir mi?

Cevap: Hayır. Bal, bir yaşından küçük bebeklerde kabızlık, emme-yutma güçlüğü, solunum durması, kas zayıflığı gibi bulgularla seyreden, ölüme yol açabilen brulizm hastalığına neden olabilir. Brulizm hastalığına, bir bakteri tarafından üretilen çok güçlü toksin (=zehir) yol açar. Toprakta, ev tozlarında ve balda bulunabilen bu bakteri, bal yiyen bebeğin bağırsaklarında toksin üreterek zehirlenmeye neden olabilir.

Soru: Bir yaşından küçük bebeklerin mamalarına tuz katılması neden sakıncalıdır?

Cevap: Bir yaşından küçük bebeklerin iböbrekleri vücuttaki fazla tuzu atabilecek olgunluğa henüz erişmemiştir. Sebzelerde, meyvelerde, ette, sütte bebeğin günlük ihtiyacını karşılayabilecek miktarda tuz bulunur. Yemeğine ilave tuz koymak böbreğini yorar. Ayrıca yüksek tansiyonun gıdalardan alınan tuz miktarıyla ilgili olduğu bilinmektedir. Çocukluk döneminde tuzsuz ya da az tuzlu yemeye alışanlar yüksek tansiyondan korunmuş olurlar.

Bir yaşından büyük çocukların hatta erişkinlerin ek tuza gereksinimi yoktur. Günlük gereksinimi karşılayabilecek tuz miktarı tüm yiyeceklerde bulunur. Günde toplam ¼ tatlı kaşığı tuz miktarı aşılmamalıdır. Yemekleri lezzetlendirmek için tuz yerine baharatlar, limon, susam, taze nane, maydanoz, fesleğen gibi çeşitli otlar kullanılmalıdır. Konserve edilmiş her çeşit sebze, salça, balık vb’de yüksek oranda tuz bulunur.

Soru: Ek besinlere erken başlamak bebeğin gece boyunca kesintisiz uyamasına yardım eder mi?

Cevap: Hayır. Halk arasında yaygın bir düşünce olmasına karşın, muhallebi, meyve suyu, sebze püresi gibi ek besinlere erken başlamak bebeğin gece boyunca kesintisiz uyumasını sağlamaz. Bu nedenle doktor tavsiyesi olmadan karışık beslenmeye zamanından önce başlanmalıdır. Doktor bebeğin gelişimine göre, ek besinlere ne zaman ve ne şekilde başlayacağı konusunda yardım eder.

Soru: Hangi süt en az alerji yapar?

Cevap: En az alerjiye anne sütü yol açar. Ayrıca anne sütü verilmesi bebeği diğeri besinsel alerjilere karşı da kısmen korur. En sık alerji ise inek sütünde gözlenir. Hazır mamaların çoğu inek sütünden üretliğinden, içerikleri oldukça değişmiş ve yeniden düzenlenmiş olmalarına karşın, alerji ve sindirim güçlüğüne yol açabilirler. İnek sütüne tahammülsüzlük ya da inek sütünden yapılmış hazır mamalara karşı alerji dukumunda soya proteininden üretilmiş mamalar verilebilir. Ancak soya proteininden yapılmış hazır mamalara karşı da yaşamın ileri dönemlerinde alerji gelişebilir. Keçi sütü inek sütüne oranla daha az alerjik olmakla keçi sütüyle beslenen çocuklara ağızdan folik asit (=B vitamini) takviyesi yapılmalıdır.

Soru: Alerji riski olan bebeklerde hangi gıdalara dikkat edilmelidir?

Cevap: İlk altı ayda alerji yapma potensiyeli yüksek olan inek sütü, balık, yumurta beyazı, fıstık-fındık ezmesi, çilek, domates, kivi, portakal gibi yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Renkleri, şekilleriyle, çocukların ilgisini çeken şekerlemeler, çikolatalar, çeşitli cipsler, cikletler bu besinlere katılan çeşitli boyalar, tatlandırıcılar, koruyucu maddeler nedeniyle sık olarak alerjiye yol açabilir.

Soru: Çocuklarda en sık hangi besin eksikliği görülür?

Cevap: Çocukluk çağında en sık demirin yetersiz alınımı görülür. Sağlıklı çocuklarda bile demir eksikliğine % 70 gibi yüksek oranda rastlanır. Sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerde bu oran daha da yüksektir.