Malazgirt Meydan Savasi ve Alparslan

[GurbetGuzeli]

Guzel islere imza atmis bazi sahsiyetler, kendinden sonra gelenlerce hayirla yâd edildigi gibi, takipcilerini yanlislara surukleyen bazi kisiler de tarih boyunca beddualarla anilmistir. Tarih sayfalarinda her iki aksiyonun da temsilcilerine fazlasiyla rastlariz. Ilk grupta yer alan tarihî sahsiyetlerden biri, Anadolu kapilarinin Musluman-Turklere acilmasina vesile olan Selcuklu hukumdari Sultan Alparslan’dir (1033–1092).



Alparslan’in asil ismi Muhammed bin Davut Cagri’dir. Alparslan tahsiline kucuk yaslarda baslamis, zamanin âlimleri tarafindan en iyi sekilde yetistirilmistir; kucuk yaslardan itibaren babasi Cagri Bey’in yaninda haksizlik ve zulum yapan dusmana karsi hakki mudafaa icin, hayatini hice sayarak muharebelere istirak etmistir. Alparslan; kabiliyeti ve kahramanliklari sayesinde Mevr sehrinin meliki, babasinin da veliahdi olmustur. Alparslan, amcasi Tugrul Bey’in 1063’te vefati uzerine, ikinci Selcuklu sultani olarak 27 Nisan 1064 tarihinde Halife Kaim bi Amrillah’in da hazir bulundugu bir mecliste sultan ilân edilmistir. ‘Cihan Sultani’, ‘Ebu’l-Feth’ (Fetih babasi, cok fetih yapan) ve ‘Sultanu’l-Âdil’ lâkaplari ile anilan Alparslan, saltanati muddetince Islâm’a hizmet etti. O, Islâmiyet’i icten yikmaya calisan gizli dusmanlara ve bâtinî hareketlerine karsi cok hassasti. Enerjisi, disiplini, yigitligi ve adaletiyle temayuz eden Alparslan, buyuk tarihî zaferlerinin yani sira, medreseler kurmak, ilim adamlarina ve talebeye vakif geliri ile maaslar tahsis etmek, îmar ve sulama tesisleri vucuda getirmek suretiyle de hizmetler yapmis, Imâm-i Âzam’in Turbesi, Harezm Camii ve Sadyah Kalesi gibi pek cok eser insa ettirmistir. Zamaninda; Imam-i Gazalî, Imâmu’l-Haremeyn Cuveynî, Ebu Ishak es-Sirazî, Abdulkerim Kuseyrî, Imâm-i Serahsî gibi buyuk âlimler yetismistir.



Alparslan yonetime geldiginde ilk olarak, asayisi temin etti, isyanlari bastirdi. Devlet teskilâtina ve orduya ceki duzen verdi. Akabinde de fetih hareketlerine basladi. Bunu yaparken alperenlerini de beraberinde goturuyor, maddî fetihle beraber mânevî fethi de gerceklestirmeyi gâye ediniyordu. Fetih hareketlerinde diger Selcuklu hukumdarlari gibi diger dinden insanlara karsi son derece hosgoruluydu. Cunku egitimi sirasinda su hadîs-i serif, suuraltina yerlestirilmisti: “Hazreti Ali, ALLAH Resulu’ne (sallallahu aleyhi ve sellem), ‘Ey ALLAH’in Resulu! Onlara hangi sey uzerine savasayim? Onlara nasil bir teklif gotureyim?’ deyince. Iki Cihan Serveri (sallallahu aleyhi ve sellem) de ona su cevabi vermisti: ‘Bolgelerine girinceye kadar teenni ile hareket et (hemen savasma). Sonra onlari Muslumanliga davet et. Eger kabul ederlerse, senden mallarini ve kanlarini korumus olurlar. Âhirete ait hak ve hukuklari ise ALLAH’a kalmis bir istir. Ya Ali! ALLAH’a yemin ederim ki, senin vasitanla birinin hidayete ermesi yeryuzu dolusu kizil deveyi ALLAH yolunda infak etmekten daha hayirlidir.”ALLAH Resulu’nden (sallallahu aleyhi ve sellem) Alparslan’a ve ondan bugune nerede ve ne zaman bir Islâm ordusu muharebeye girecek olsa, her nefer kulaginda Allah Resulu’nun (sallallahu aleyhi ve sellem) bu mesajini duyar gibi olur ve bu emre gore hareket etmeyi kendisi icin bir vecibe kabul ederdi.



Turklerin Suriye topraklarindaki harekâtini haber alan Bizans Imparatoru Romen Diyojen, 13 Mart 1071’de Istanbul’dan 200.000’den ziyade Frank, Norman, Slav, Gurcu, Abaza, Ermeni Rumeli’de yasayan Islâm dinini kabul etmemis Pecenek ve Uz Turklerinden de ucretli askerler alarak Anadolu’ya gecti. Askere yaptigi konusmada azmini soyle belirtiyordu: “Dogu hudutlarimizda buyuk bir Islâm tehlikesi belirmistir. Bu tehlikeyi buyumeden ortadan kaldirmaliyiz. Ordunun basinda; bu tehlikeyi kesin olarak kaldirmaya gidiyorum.”



Ordusunun gucune guvenen imparator, yakaladigi Turkmenlerin bir kismini esir aldi, diger kismini da oldurttu. Malazgirt’e kadar gelen Diyojen, sehri tahrip ettigi gibi, halkin bir kismini da katletti. Bu durum karsisinda Alparslan, Fâtimîlere karsi duzenledigi seferini tamamlayamadan geri dondu. Baris icin teklif goturen Sultan Alparslan’in heyeti, 25 Agustos 1071 sabahi, Bizans ordugâhinda hafife alinip, hakarete ugradi. Diogenes, Turk heyet baskanina: “Kislamak icin Isfahan’in mi, yoksa Hemedan’in mi daha iyidir?” diye sordu. Sulh teklifini siddetle reddedip; “Sultaniniza soyleyiniz; kendileriyle sulh muzakerelerini Rey’de yapacagim, ordumu Isfahan’da kislatip, Hemedan’da sulayacagim.” dedi. Heyet baskani da, Diogenese; “Atlarinizin Hemedan’da kislayacaklarindan ben de eminim; fakat sizin nerede kislayacaginizi bilemiyorum.” diyerek, zekice bir karsilik verdi.



Muharebe gecesi, Alparslan, ayirdigi bir kuvvetle Bizanslilari, atilan ok ve naralar rahat birakmadi. Selcuklular, Bizansli safinda bulunan Turk asilli birliklerle temas kurdu. Onlarin, Bizans ordugâhindan ayrilarak Selcuklu ordusuna katilmalarini temin etti.. “Dua muminin silâhidir.” hadîsince hareket eden Sultan Alparslan, muharebe oncesi halifeden dua talep etti. Alparslan, Buharali Imam Muhammed Bin Abdulmelik’in tavsiyesi uzerine muharebeyi cuma gunune denk getirmisti. 26 Agustos 1071 Cuma gunu butun Islâm beldelerinde ve Malazgirt Ovasi’nda kilinan cuma namazinda halifenin gonderdigi su hutbe ve dua okundu: “ALLAH’im! Islâm’in sancagini yucelt, ona yardim et! Sana itaatte canlarini feda edip, tâbi olmak hususunda kanlarini akitan yolunun mucahitlerini kuvvetlendirerek, yurtlarini guvenlik ve zaferle dolduran yardimlarindan mahrum etme. Muminlerin emirinin burhani olan Sultan Alparslan’in Sen’den diledigi yardimi esirgeme ki, o bu sayede hukmunu yurutsun, sanini yaysin ve zamanin guclukleri karsisinda kolayca yerinde tutunabilsin. Sen’in dinini serefli ve yuce tutabilmesi icin onu lutufkâr ve her zaman devamli tesir icra eden desteginden mahrum etme. Onun kâfirler karsisindaki bugunu, yarina da yetsin. Ordusunu meleklerinle destekle. Niyet ve azmini hayir ve basariyla neticelendir. Cunku o Sen’in ulu rizan icin rahatini terk etti. Mali ve caniyla emirlerine uymak gayesiyle Sen’in yoluna dustu…



Ey Muslumanlar! Dogru bir niyet, durust bir azim ve ALLAH’tan korkan temiz kalblerle ve ihlâs bahcesinde kismet alan inanclarla onun icin ALLAH’a yalvariniz…”