COGUL GEBELIKKK DUYGU_86 SENIN ICIN CANIM

[GurbetGuzeli]

Çoğul gebelikte rahim büyüklüğü beklenenden büyüktür, ultrasonla muayenede birden fazla sayıda fetüs ve gebelik kesesi görülür.

Son zamanlarda kısırlık tedavilerinin gelişmesiyle beraber, bu tedavilerde kullanılan ilaçların ve yöntemlerin etkisiyle ikiz ve daha fazla bebek taşıyan hamileliklerde artış görülmektedir.

Üreme teknolojilerinde kullanılan ilaçlar çoğul gebeliklerin artışına yol açar. Yumurtlama ilaçları birden fazla yumurta gelişimini tahrik eder. Tüp bebek yöntemlerinde çok yumurta elde edilmesinin hedeflenmesi ve birden fazla elde edilen embriyoların transferiyle çoğul gebelik riski artmaktadır.

Bunun yanında, doğal yollarla gerçekleşen hamileliklerin de çoğul olma durumu vardır. Bunda; ailede çoğul gebeliklerin olması, ileri anne yaşı, yüksek doğum sayısı, ırk gibi faktörler etkilidir.

30 yaşından sonra anne olan kadınlarda çoğul gebelik olasılığı artar. Daha önce birden fazla hamilelik geçirilmesi ve özellikle önceki hamileliklerde de çoğul gebelik olması aynı şekilde etkilidir.

Çoğul gebelik, birden fazla yumurta hücresinin döllenerek rahim içine yerleşmesiyle olursa, ayrı yumurta ikizleri veya üçüzleri denir. Ayrı yumurtalarda, cinsiyet ve dış görünüm farkı olur. Bebeklerin sadece aynı dönemde meydana gelen kardeşlik dışında benzerlikleri yoktur. Plasenta ve amniyos keseleri ayrıdır. Bunlara çift yumurta ikizleri denir.

Aynı yumurta (tek yumurta) ikizleri ise, döllenen yumurtanın birden fazla parçaya bölünmesiyle olur. Bebekler genetik olarak aynıdır. Cinsiyetleri aynıdır ve birbirlerinin ikizidir. Bölünme dönemine göre ayrı keseleri veya plasentaları olabildiği gibi, aynı kese ve plasentası olan aynı yumurta ikizleri de vardır.

Tüm ikiz hamileliklerin üçte ikisi çift yumurta ikizi şeklinde, üçte biri ise tek yumurta ikizi şeklinde ortaya çıkarlar. Çift yumurta ikizliği anne adayının doğum sayısı arttıkça veya yaşı ilerledikçe daha sık görülmektedir.

Çoğul gebelik, hem anne hem de bebekler açısından önemli sağlık riskleri taşır. Anne adaylarında erken doğum veya düşük yapma riski; tekiz-tekli hamileliklere göre daha yüksektir.

Kansızlık ve dolaşımda artan sıvı miktarına bağlı olarak kanda bir nevi sulanma meydana gelir. Kanın hemoglobin değeri düşer. Hamilelik bulantıları, iştah artışı daha fazla görülür. Mide rahatsızlıkları; diyafram yukarı itildiği için nefes almada zorluk ve çarpıntı şikayetleri oluşabilir. Bel ve kalçalarda ağrı, bacaklarda kramp daha fazladır.

Anne rahminde veya yeni doğan dönemde ölüm, erken doğum veya prematüre doğum riski fazladır. Bebek sayısı arttıkça doğum zamanı daha erken olur. Yapılan bir çalışmaya göre, bebek sayısıyla bağlantılı ortalama gebelik süresi şu şekildedir:

Tek gebelikte - 40 Hafta
İkiz gebelikte - 36-1/2 Hafta
Üçüz gebelikte - 33 Hafta
Dördüz gebelikte - 29-1/2 Hafta
Beşiz gebelikte - 26 Hafta

İkizlerin, vajinal doğumdaki en büyük riski, ilk gelen bebeğin ikincisi tarafından engellenmesidir. Bu nedenle doktorlar genellikle normal gelişimlerini tamamlayıp zamanında doğuma başlayan ikizlerde sezaryeni tercih ederler. Ancak bebekler bir buçuk kilonun altındaysa ya da doğum otuz dördüncü haftadan önce başlarsa normal doğum tercih edilebilir.

Çift Yumurta İkizleri (Dizigot İkizler)
Aynı adet döneminde, birden fazla yumurta hücresinin, ayrı sperm hücreleriyle döllenerek rahim içine yerleşmesiyle hamilelik olursa, buna ‘çift yumurta ikizleri’ denir. Plasenta ve amniyos keseleri ayrıdır. Dölleyen sperm hücresinin cinsiyet kromozomu özelliğine göre, bu kardeşler aynı cinsiyette olabilecekleri gibi, farklı cinsiyetten de olabilirler. Tüm çift yumurta ikizlerinin %30’u farklı, %70’i aynı cinsiyete sahiptir. Bunun yanında kan grupları, göz rengi, saç rengi ve kalıtımla geçen diğer tüm özellikler bu kardeşlerde birbirinden farklı olabilir. Aslında bu ikizler, aralarında yaş farkı olmayan kardeşlerdir.

Çift yumurta ikizliği, anne adayının doğum sayısı arttıkça veya yaşı ilerledikçe daha sık görülmektedir. Özellikle kısırlık tedavileri ile yumurtalıkların uyarılması sonucunda oluşan gebeliklerin çoğu bu gruptadır. Tüm ikiz hamileliklerin üçte ikisi çift yumurta ikizi şeklinde gelişir.

Tek Yumurta İkizleri (Monozigot İkizler)
Tek yumurta ikizleri, bir sperm tarafından döllenmiş bir tek yumurta hücresinin ikiye ayrılması ve ayrı embriyolara dönüşmesiyle oluşur. İkizlerin genetik yapısı, yani kan grubu, cinsiyet, göz rengi gibi kalıtsal özellikleri aynıdır. Fakat rahim içi dönemde gelişimleri farklı olabileceğinden doğumda birbirlerine çok benzemeyebilirler. Hatta yaşları ilerledikçe beslenme ve diğer çevresel etkenlerin özellikleriyle benzerlikleri daha da belirgin bir şekilde ortadan kalkabilir.

Tüm ikiz hamileliklerin üçte biri tek yumurta ikizi şeklinde ortaya çıkarlar. Bölünme dönemine göre ayrı keseleri veya plasentaları olabildiği gibi, aynı kese ve plasentası olan tek yumurta ikizleri de vardır.

Yapışık İkizler
8. gün olan bölünmeler iki bebek, tek bir amniyon ve tek bir plasenta meydana getirirler. Bu dönemden sonra olan bölünmelerin sonucunda ise “yapışık ikizler” gelişir.

Yapışık ikizler, eş ikiz olduklarından her zaman aynı cinstedirler. Kızlarda erkeklere göre 3 misli fazla rastlanır. Yapışık ikizler 40.000 doğumda bir görülür. Ancak canlı doğumlara bakıldığında her 200.000 canlı doğumdan biri bu şekildedir. Etki eden faktörler arasında genetik ve çevresel faktörler suçlanmaktadır, ancak kanıtlanmış bir neden bulunamamıştır.

Kısırlık tedavisine bağlı olmayan ikiz gebeliklerde, tek yumurta ikizlerinin görülme oranı tüm ırk ve toplumlarda aşağı yukarı aynıdır. Bunun yanında çift yumurta ikizlerinde genetik faktörlerin rolü vardır; bu nedenle de ırk, genetik, anne yaşı, gebelik sayısı, hormon dengesi ve kısırlık ilaçlarının kullanımı bu ikizlik türünü direkt olarak etkiler.

Üçüz ya da daha fazla gebelikler de aynı mekanizmalarla oluşur. Eş üçüzlerde döllenen yumurta önce ikiye bölünür, daha sonra ise yeni embriyolardan biri tekrar ikiye bölünür. Bu şekilde üçüz, dördüz vb. olabilir.

İkiz Bebek Bakımı
İkiz bebek bekleyen annelerin olması gerekenden daha önce doğum yapmaları beklenir. Bu nedenle ikiz anneleri, belirlenen doğum tarihinden daha önce bebeğin tüm ihtiyaçlarını giderecek durumda olmalıdırlar.

Babalara bu durumda önemli bir görev düşer. Anne ikizlerden birini beslerken; baba diğeriyle ilgilenmeli, bebekleri yıkamada, gazlarını çıkarmada, mama hazırlamada eşine destek olmalıdır. İkizlerden önce doğan başka çocuklar varsa, bu çocuklarla ilgilenmek de babanın görevidir.

Bebeklerin beslenmesinde ilk aylar sadece anne sütü verilmelidir. İkiz bebek doğuran annelerde, aslında anne sütü her iki bebeği beslemeye de yeter. Ancak bunu sağlamak için stresten uzak durmalı, bol sıvı almalı ve fazla hareket edilmemelidir.

Bebekleri aynı anda emzirmek zamandan tasarruf sağlar. Anne ilk aylarda iki bebeği aynı anda her iki göğsüne de yatırıp beslemelidir.

İkiz bebeklere aynı anda banyo yaptırmak zordur. İkizlerinizi tek tek yıkamanız daha avantajlı olacaktır.